"Als mens zijn we gelijk"
Het is september 1944. Er wordt hier gevochten door de geallieerden tegen de Duiters om dit gebied te bevrijden. Koos van Schaïk (26 jaar) is werkzaam als zuster bij het Rode Kruis. In Sint-Oedenrode is een noodhospitaal ingericht. Op de plek waar nu Odendael staat, in de kleuterschool en het Odagesticht. Er is daar ook een Duitse medische post. Zojuist is een gewonde Duitser binnengebracht. De jonge zuster staat voor een dilemma. Neutraliteit is een belangrijk uitgangspunt bij het Rode Kruis.
"Dit is een oefening in neutraliteit. Vraag je dit af: help je die Duitser? Ja of nee? Je kiest in conflicten geen partij. Ook niet als Nederland een partij is in dat conflict. Kun je dat? Ja of nee? Je kan zeggen 'ja'. Wie er ook bloedt, je hecht die wond, je legt die pleister, je aait die wang. Vanuit respect voor ieder mens. wie een ander helpt doet goed. Maar je kan ook zeggen 'nee'. Je weet toch dat iedereen die de Duitsers helpt fout is. De mof is onze vijand, die heeft ons land overvallen. Ik zou nog niet met zo'n Kraut aan tafel willen zitten, hetzelfde willen eten... laat staan zijn leven redden."
Dit verhaal van Koos van Schaïk is in 2017 in beeld gebracht door het Rode Kruis. De Nederlandse afdeling bestond toen 150 jaar. Vijftien verhalen van vrijwilligers uit de geschiedenis werden uitgelicht. Bekijk hieronder de volledige video over Koos van Schaïk. In beeld is een jonge vrouw in wit verpleeguniform met een bruine leren tas om haar schouder. Ze kijkt recht in de camera terwijl ze haar verhaal vertelt.
Help jij een Duitse gewonde?
"Gister werd er een Amerikaanse piloot binnengebracht. Hoofd compleet open. De Amerikaanse dokter schudde zijn hoofd. 'Geben Sie ihn mir', zei de Duitse Unterarzt. 'Ich kan ihm helfen'. Dat geloof je toch niet? Een paar honderd meter verderop schieten ze op elkaar en hier lappen ze elkaar weer op."
Zuster Koos van Schaïk, Rode Kruis
De oorlogsdagboeken van Koos van Schaïk
Benieuwd naar de ervaringen van zuster Koos van Schaïk tijdens haar werkzaamheden in Sint-Oedenrode? Je leest er meer over in het boek "Vriend en vijand – de oorlogsdagboeken van Koos van Schaïk". Het eerste deel van haar derde dagboek gaat over haar weken in Sint-Oedenrode, in september 1944. Ze schrijft aan het begin van dit deel: "Opgedragen aan de nagedachtenis van de mannen van de 101st Airborne Division, 'The Screaming Eagles', die sneuvelden voor mijn bevrijding en de mannen die het gevecht om mijn vrijheid overleefden, met mijn grootste erkentelijkheid en diepste dank."
Lees meer oorlogsverhalen uit Meierijstad
-
Nooit meer thuiskomen
Nooit meer thuiskomen
Het is september 1944. Tussen Olland en Rooi wordt nog hard gevochten. De Duitsers geven hun veroverde meters niet prijs. Jacob 'de Zeeuw' weet dat als de Duitsers zijn huis aan de Ollandseweg gaan doorzoeken, er geen weg terug is.
-
Hell's Highway
Hell's Highway
“1944. Eerde. Een dorp dat relatief rustig de oorlog doorkwam. Tot die ene dag. Een zondag die het leven van veel, heel veel mensen op slag zou veranderen." Met deze woorden begint de documentaire van Omroep Meierij over Operatie Market Garden.
-
Burgemeester Verheijen
Burgemeester Verheijen
Herman Verheijen is tijdens de Tweede Wereldoorlog burgemeester van Erp. In augustus 1944 weigert hij een bevel van de Duitse bezetter op te volgen. Hij wordt opgepakt, afgevoerd en overlijdt op 12 maart 1945 in concentratiekamp Buchenwald.
-
Stil Verdriet
Stil Verdriet
Een jonge moeder die de schuilkelder net niet bereikt. Een man die ondanks naderend geweld zijn huis niet wil ontvluchten. Vijf kinderen die spelend met achtergebleven oorlogstuig een gruwelijke dood vinden. Stil Verdriet in het Veghel van 1944.
-
De Elfde Man
De Elfde Man
In het najaar van 1943 stort op de grens van Sint-Oedenrode en Eerde een bommenwerper neer. De Elfde Man is een zesdelige podcastserie over de Amerikaanse piloot die daarbij spoorloos verdwijnt. Heeft hij het gered? Waar is hij gebleven?
-
De granaatweken in Schijndel
De granaatweken in Schijndel
Op 23 oktober 1944 wordt Schijndel bevrijd. Daar gaan vijf verwoestende weken in de frontlinie aan vooraf. De strijdende partijen bestoken elkaar met ontelbare granaten. Velen daarvan komen in Schijndel en Wijbosch neer.
-
Het Pyama House in Erp
Het Pyama House in Erp
Het huis van de familie Otten in Erp was tijdens de Tweede Wereldoorlog een cruciale schuilplek voor gestrande piloten en bemanningsleden. De geallieerde militairen werden vanuit hier op weg geholpen, terug naar hun thuisbasis.
-
We komen allemaal terug...
We komen allemaal terug...
Emma is pas drie jaar als ze samen met haar zussen Lies en Jetty zeulend met grote koffers wordt gezien in de Veghelse Hoofdstraat. De Joodse zusjes gaan op transport. "We hebben niemand kwaad gedaan. We komen allemaal terug.”
-
Vrijheid moet je koesteren
Vrijheid moet je koesteren
De Veghelse Renée Wolf-Pinto vertelt op scholen over haar ervaringen als joods onderduikmeisje. "Ik zie ons nog lopen. Hand in hand door een dik pak sneeuw. Het was hartstikke koud. We waren bang, hadden geen idee wat ons te wachten stond."
-
Het dagboek van Hanneke
Het dagboek van Hanneke
Een fragment uit het boek Hannekelief! Een verhaal van een Joods meisje wat ondergedoken zat in het Brabantse dorp Eerde. "Het schieten houdt niet op. En ik hoor explosies. Komen de Duitsers terug? Ik voel hoe mijn stem trilt."