Blankens Kerkhof

Het lijkt in eerste instantie een idyllische plek langs het fietspad, ergens tussen Veghel, Erp en Mariaheide. Onder een paar oude beuken staat een bankje. Fietsers genieten van de groene omgeving. In de bast van de imposante bomen zijn vele liefdesverklaringen en andere boodschappen gekerfd. Toch is Blankens Kerkhof een gebied dat je na zonsondergang maar beter kon mijden, leerden kinderen hier vroeger van hun ouders. Vanwaar deze onheilspellende verhalen?

Dit verhaal maakt onderdeel uit van de serie Mysterieus Meierijstad

Zwervende klompenmaker
Op deze plek werden in vroegere tijden onfortuinlijke inwone…

Het lijkt in eerste instantie een idyllische plek langs het fietspad, ergens tussen Veghel, Erp en Mariaheide. Onder een paar oude beuken staat een bankje. Fietsers genieten van de groene omgeving. In de bast van de imposante bomen zijn vele liefdesverklaringen en andere boodschappen gekerfd. Toch is Blankens Kerkhof een gebied dat je na zonsondergang maar beter kon mijden, leerden kinderen hier vroeger van hun ouders. Vanwaar deze onheilspellende verhalen?

Dit verhaal maakt onderdeel uit van de serie Mysterieus Meierijstad

Zwervende klompenmaker
Op deze plek werden in vroegere tijden onfortuinlijke inwoners van Veghel begraven. Ongelovigen, misdadigers en zelfmoordenaars. Klompenmaker Josephus Blankers is 39 jaar als hij in juli 1868 overlijdt aan het Dorshout in Veghel. Wat te doen met deze zwervende man waarvan niemand zeker weet of hij wel katholiek is? Blankers is de eerste die wordt begraven in de ongewijde grond van Beukelaars Brack, een algemene begraafplaats ver van de bebouwde kom. De plek komt bekend te staan onder zijn naam: Blankens kerkhof.

Begraven in ongewijde grond
In die tijd was voor mensen die zich tijdens hun leven ‘buiten de gemeenschap van de kerk’ hadden geplaatst, geen plek op het kerkhof. Onwettige samenleving, niet nakomen van kerkelijke verplichtingen, zelfdoding: het kon allemaal een reden zijn om te worden begraven in ongewijde grond. Ook baby’s die stierven voordat ze waren gedoopt trof vaak hetzelfde lot.

Rotterdamse officier en Belgische ketellapper
Hoeveel mensen zijn begraven op Blankens kerkhof is niet exact bekend. Het gaat in elk geval om acht personen. De meesten van hen kregen er rond 1870 hun laatste rustplaats. Het betrof voornamelijk mannen die woonden in de Veghelse buurtschappen de Leest, het Hezelaar en Dorshout. Zo rusten hier bijvoorbeeld een 53-jarige gepensioneerde officier uit Rotterdam, een 26-jarige kleermaker uit Dinther en een 41-jarige ketellapper uit het Belgische Seraing.

Wanhoopsdaad
In het najaar van 1942 werden voor het laatst mensen begraven op Blankens Kerkhof. Ditmaal ging het om twee Veghelse vrouwen. Een moeder (39 jaar) en dochter (20 jaar) die door zelfdoding om het leven kwamen. Naar verluid hadden zij zich ingelaten met Duitse soldaten en waren ze allebei in verwachting toen ze tot deze wanhoopsdaad kwamen. Ze stierven een verdrinkingsdood in het koude water van het kanaal. Ook voor hen was destijds geen plek in gewijde grond.

Vredig stukje grond
De imposante beukenbomen, ontsproten uit het oorspronkelijke beukenhaagje rond de begraafplaats, zijn een tastbare herinnering aan deze trieste geschiedenis. Tijdens de laatste ruilverkaveling is de begraafplaats uit respect voor de overledenen onberoerd gebleven. In 2016 sprak journaliste Anne van den Berg de inmiddels overleden pastoor Konings van de voormalige Veghelse Johanneskerk. Hij heeft enkele jaren daarvoor de grond van Blankens Kerkhof alsnog gewijd. De pastoor vertelde daarover: “Op een dag fietste ik langs Blankens Kerkhof. Ik dacht: hier ligt toch wel een stuk leed onder de grond. Zo'n respectloze plek verdient niemand. Ik vond het zo onbarmhartig van de toenmalige kerk. Ze hebben een plek uitgekozen zo ver mogelijk van de kerkgemeenschappen vandaan. Ze waren volledig van de gemeenschap verstoten. Dat was iets wat mij zeer deed. Ik heb gezegd tegen deze mensen: 'Rust in vrede'. Ik had niks anders dan mijn gedachte, mijn gebed en mijn handen. De familie mag nu weten dat ze op een vredig stukje grond liggen."

Let op: Blankens Kerkhof ligt aan een fietspad en is niet per auto bereikbaar. Bij wandelknooppunt 14 is beperkte parkeerruimte voor auto's in de berm.

Wandeltip: wonderlijke wandeling - Blankens Kerkhof.

---

Bronnen:

  • Artikel Brabants Historisch Informatiecentrum (BHIC)
  • Kroniek heemkundekring Vehchele (mevr. Hartman, 1983)
  • Achtergrondverhaal Anne van den Berg

Nieuwsgierig naar meer? Van de volgende personen is bekend dat zij op Blankens kerkhof zijn begraven:

  • De 39-jarige ongehuwde klompenmaker Josephus Blankers/Blanken. Geboren in Oirschot, overleden op 11 juli 1868 aan het Dorshout in Veghel. Zoon van Hendrikus Blankers en Johanna Catharina Vlijmings.
  • De 49-jarige klompenmaker (en voerman?) Peter van den Tillaar. Geboren in Best, overleden op 8 oktober 1870 aan de Leest in Veghel. Echtgenoot van Wilhelmina Verhallen. Zoon van Johanna Maria van den Tillaar, vader onbekend.
  • De 53-jarige gepensioneerde officier Hendrik Finson. Geboren in Rotterdam, overleden op 12 december 1870 aan de Leest in Veghel. Tweemaal gehuwd: in 1849 met Antonetta Johanna Scherpenhuijzen en in 1856 met Cornelia Cornelissen.
  • De 26-jarige ongehuwde kleermaker Gerardus Spierings. Geboren in Dinther, overleden op 17 februari 1873 aan het Hezelaar in Veghel. Zoon van Hendrikus Spierings en Hendriena Spierings.
  • De 41-jarige ketellapper Théodore Delbrouck. Geboren en wonende in Seraing (België), overleden op 12 juli 1877 aan de Leest in Veghel. Burgerlijke staat onbekend, zoon van Jean Joseph Delbrouck en Marie Magdeleine Crespin.
  • De 64-jarige Cornelis van Nooijen. Geboren in Wassenaar, overleden op 19 april 1927 in Veghel. Weduwnaar van Johanna Remmerswaal. Zoon van Johannes van Nooijen en Maria Meijer.
  • Een moeder (39 jaar) en dochter (20 jaar) uit Veghel, overleden in het najaar van 1942.

(Informatie afkomstig uit overlijdensaktes en andere bronnen via BHIC en CBG.)

Locatie