Historische wandelroute Zijtaart

(6,4 km)

Koster Brock uit Sint-Oedenrode beschreef Zijtaart in 1825 als “eene buurt onder Veghel waar het Kanaal door gaat”. Inmiddels is Zijtaart een kerkdorp van Veghel en kent het een rijke agrarische geschiedenis. Laat je meevoeren naar het Zijtaart van weleer tijdens deze wandelroute langs attentietegels én door het buitengebied.

Deze wandelroute is ontwikkeld door Heemkundekring Vehchele.

Dit ga je zien

Startpunt: Pastoor Clercxstraat 67
5465 RE Zijtaart
1

Eeuwenlang was het Rijbroek tussen Biezen, Doornhoek, Zondveld en Zijtaart een ruig broekland. De Veghelse boeren staken er turf en weiden er hun vee.

Sint-Lambertuskerk (1872) en Pastorie (1873) in het Rijbroek
2

Verlangend had men uitgezien naar de keiweg die het jonge kerkdorp Zijtaart in 1891 ontsloot. Pal aan deze keiweg ontwierp de Erpse architect Heijkants in opdracht van het kerkbestuur een “groots en statig liefdesgesticht”.

Sint-Ceciliaklooster (1902) met kapel (1906) aan de Keiweg
3

De naam Zijtaart betekent ‘Grote akker’ en verwijst naar de akkers die in de middeleeuwen op de dekzandruggen langs de Aa ontstonden.

Openbare school (1810) in Zijtaart
4

De Soerakker en het Soerakkereeuwsel wijzen op een reeks bolle akkers en natte weilanden tussen Zijtaart en de Valstraat. Het voorvoegsel ‘soer’ betekent ‘zuur’.

Hoeve Den Preekstoel (1552) bij de Soerakker
5

De Hoeve Zijtaart met het aangelegen Grietenveld was oorspronkelijk één van de grootste boerenbedrijven van Veghel.

Hoeve Zijtaart (<1310) aan het Grietenveld
6

In dit bijzonder oude stukje Zijtaart begint de Valstraat of Valse Straat, zo genoemd naar de slechte begaanbaarheid. De straat die nu als zandpad nog deels bestaat, was eeuwenlang de belangrijkste verbindingsweg tussen Zijtaart en Veghel.

Boerderij Venhof (1772) aan de Mosterdakker
7

n het natte broeklandschap rond Zijtaart ontstonden vanaf de hoge middeleeuwen verschillende kampen, losse akkers en weilanden in het midden van de Veghelse gemeint.

Boerderij ’t Himmelke (1869) aan de Hemel
8

Keselaar behoort tot de oude hoogmiddeleeuwse ontginningen in Zijtaart. De naam wijst op een bosontginning waar in de zandleemgrond kiezel werd aangetroffen.

Sint-Geertruidehoeve (1900) op Keselaar
9

De Zijtaartse gemeenschap groeide als kool. Nadat het kersverse kerkdorp in 1878 een dorpsschool kreeg, waren er onderwijzers nodig.

Schoolmeesterswoning (1906) aan Keselaar
10

Een dorp moet gevoed worden en voor brood is graan nodig. Met die gedachte moet molenaar Wilhelmus Lammers hebben rondgelopen.

Korenmolen (1871-1925) in het Rijbroek
11

Deze grote pachtboerderij werd in 1850 gebouw voor Veghelaar Isaak Abraham de Munck en zijn Curaçaose vrouw Willemina Barbelina Rojer. De Munck was officier van administratie bij de marine in West-Indië.

Pachthoeve Jan Abrahamslust (1855) in het Rijbroek
Eindpunt: Pastoor Clercxstraat 67
5465 RE Zijtaart