Het Elderbroek

(8,0 km)

Vanuit het centrum van Schijndel wandel je naar het zuidelijk gelegen Elderbroek. In het Elderbroek zie je 
karakteristieke en bijzondere plantensoorten, zoals de slanke sleutelbloem, de eenbes, de bospaardenstaart en de gulden boterbloem. Het ommetje voert je langs populierenbossen en zandpaden. Het Elderbroek is het leefgebied van vogelsoorten als de houtsnip, de grote lijster, de fluiter en de tjiftjaf. Ook de havik is al een aantal jaren een vaste bewoner. Na terugkomst kun je lekker uitrusten op een terrasje.

Dit ga je zien

Startpunt: De Glazen Boerderij
5481 AV Schijndel
1

Het Elderbroek ligt in de gemeente Schijndel. De natuurbossen in het gebied hebben een volledige kruid- en struiklaag.

Het Elderbroek
Eindpunt: De Glazen Boerderij
5481 AV Schijndel

Beschrijving

Startpunt: De Glazen Boerderij
5481 AV Schijndel

Elderbroek, bos van d’n Hertog
We starten deze wandeling bij de Glazen Boerderij aan de kant van de Hoofdstraat. We lopen naar de oude pomp op de hoek van de Pompstraat en laten dit stukje historisch Schijndel even op ons inwerken; in de hoekgevel het beeld van “De Wildeman”, genoemd naar de herberg waar vroeger een weddenschap werd afgesloten om te overnachten in het spookkasteel “’t Sleutje”. Rechts van de pomp het weeshuis, waar pastoor Peerke Donders aan was verbonden. Er mochten alleen meisjes verblijven in dit “opvanghuis” (anders zou het wel erg onoverzichtelijk worden, niet?). We nemen de eerste weg links (Groeneweg). Daarna de 3e weg rechts, de Bunderstraat in. Dan 1e straat links, Gemondseweg. Na 400 meter (we zijn inmiddels het buitengebied ingegaan) steken we bij de brandkuil de Borne over. We volgen de Gemondseweg ca. 1,5 km tot aan het Hermalen. Hier steken we recht over, waar een zandpad naast het bos loopt. Dit is het Elderbroek (Schijndels: d’Eld broek), een rechthoekig stuk bos, wat een overblijfsel vormt van het eens zo uitgestrekte “bos van Elde”. Om een idee te krijgen van de omvang van dit bos; Hertog Jan van Brabant, die de rechten hier had, gaf in 1314 de gemeynte “Bodem van Elde” uit, ook wel Viergemalen genoemd. Een gemeynte was een stuk grond, dat gemeenschappelijk gebruikt werd door de eerste boeren, die hier onder meer hun vee weidden. In 1802 werd de Bodem van Elde verdeeld onder de vier aangrenzende gemeenten. Het vergt wel wat fantasie, maar we lopen dus nu in het hart van het bos van d’n Hertog.

De Sliperman
We volgen het zandpad, met aan de linkerhand het hakhoutbos, waar de boeren vroeger hun geriefhout uit haalden (om te gebruiken voor gereedschap en bouwmaterialen). Het broekbos kent een hoge grondwaterstand, wat ook te merken is aan dit vaak modderig paadje. Einde weg linksaf; hier krijgen we een idee van de omvang van het klompenmakerslandschap tussen Schijndel en Gemonde. Populieren worden hier nog steeds in de bermen aangeplant, ook al komt niet elke “kannidas” meer terecht bij de klompenmaker. Bij de verharde weg komen we aan bij de Sliperman, genoemd naar het stuk grond, dat destijds behoorde aan ene Jan van Slipen. We steken de asfaltweg recht over en vervolgen de zandweg. Het Elder Broek staat ook bekend om zijn rijke vogelstand; dankzij de diverse bomen en struiken broeden hier nog zeldzame soorten als de goudvink, appelvink en wielewaal; ook het lied van de nachtegaal kun je hier nog horen. We nemen de 1e zandweg links, tot aan de verharde weg van het Hermalen. Hier steken we recht over, de zandweg in. We volgen de scherpe bocht naar links, en komen bij het onverharde gedeelte van de Sliperman. Hier gaan we rechtsaf, terug richting Schijndel. Dit weggetje wordt in de volksmond de “groene kathedraal” genoemd, herkenbaar?

Kèure op de Keur
Bij de kruising van zandwegen gaan we rechtsaf. We lopen nu in “de Bodem van Elde”, vroeger gemeenschappelijke landbouwgrond, vastgelegd door Hertog Jan in de “gemeintsbrief”. Bij de volgende kruising gaan we rechtdoor, en we komen aan op de Keur, waar we in dezelfde richting op de verharde weg doorlopen. De Keur, een oude naam voor een rechtsgebied, wordt ook bezongen in het lied “Kèure op de Keur” van Arie van Roozendaal. We nemen de 1e weg links, en gaan twee keer rechtdoor, nog steeds over de Keur. Bij de volgende brandkuil volgen we naar links de Putsteeg. Einde weg rechts (Bunderstraat), en 2e straat linksaf, Pompstraat. Halverwege de Pompstraat is het Jan Heestersmuseum te vinden, altijd een bezoek meer dan waard. Aan het einde komen we weer uit bij de Glazen Boerderij.

Eindpunt: De Glazen Boerderij
5481 AV Schijndel