Koortsboom

Op de grens tussen Schijndel en Sint-Michielsgestel ligt een bosgebied, het Creijspot. Als je vanaf de Boschweg (in de buurt van landgoed De Denneboom) het bos inloopt zie je ‘m na een korte wandeling staan: de koortsboom. Hij wordt ook wel lapjesboom genoemd. Waarom dat zo is herken je meteen. Aan de takken van de eik hangen gekleurde lintjes, repen stof en (de laatste jaren) mondkapjes. Het doet denken aan de meer bekende lapjesboom in Overasselt. Bij de bijzondere boom in Schijndel staat een bankje en een klein houten kapelletje. Mensen komen hier naartoe voor kracht en genezing van koorts. Al eeuwenlang. Net als een eindje verderop, bij Meijldoorn.

Dit verhaal maakt onderdeel uit van de serie Mysterieus Meierijstad

Reepjes stof
Een lapjesboom of koo…

Op de grens tussen Schijndel en Sint-Michielsgestel ligt een bosgebied, het Creijspot. Als je vanaf de Boschweg (in de buurt van landgoed De Denneboom) het bos inloopt zie je ‘m na een korte wandeling staan: de koortsboom. Hij wordt ook wel lapjesboom genoemd. Waarom dat zo is herken je meteen. Aan de takken van de eik hangen gekleurde lintjes, repen stof en (de laatste jaren) mondkapjes. Het doet denken aan de meer bekende lapjesboom in Overasselt. Bij de bijzondere boom in Schijndel staat een bankje en een klein houten kapelletje. Mensen komen hier naartoe voor kracht en genezing van koorts. Al eeuwenlang. Net als een eindje verderop, bij Meijldoorn.

Dit verhaal maakt onderdeel uit van de serie Mysterieus Meierijstad

Reepjes stof
Een lapjesboom of koortsboom is een eeuwenoud gebruik om koorts af te binden. Een reepje stof van de koortslijder, dat de hele nacht op het lichaam is gedragen, wordt in de boom gehangen. In de hoop dat de boom de koorts overneemt. Uit oude stukken blijkt dat in Schijndel eeuwen geleden al een of meerdere Heilige Eiken stonden. Die zijn op enig moment gerooid. Wanneer en waar precies, daarover lopen de verhalen uiteen. Ook het ontstaan van de rituelen rond de bijzondere bomen staat niet zwart op wit. 

Diepgeworteld
Zo'n tweeduizend jaar geleden leefden de Kelten en Germanen in West-Europa. Zij kenden heiligdommen zoals bronnen, heuvels en bomen en rituelen waar (genezings)kracht aan werd ontleend. Bij de bekering van deze volkeren tot het christendom bleken de eeuwenoude geloofstradities diepgeworteld. Daarom werd bij een oude cultusplaats soms een kruis of een eenvoudig stokkapelletje opgericht. In de Meijldoorn was ook zo'n bijzondere cultusplaats. Daar wordt naar verwezen in oude geschriften, bijvoorbeeld in 1523 en 1718.

Heilige Eiken
Een bijzondere vermelding staat in een archiefstuk uit 1750. Toen werden Heilige Eiken gerooid in opdracht van de protestantse machthebbers. Het doel was de ‘paapse stoutigheden’ van de lokale katholieke bevolking te bestrijden. Ook dat deed het gebruik niet helemaal verdwijnen. In de negentiende en twintigste eeuw werd door diverse zegslieden gesproken over een Heilige Eik of koortsboom, waar mensen uit de omgeving genezing zochten tegen de koorts. 

Ter herinnering aan de Heilige Eik cultus in de Meijldoorn en 't Creijspot zijn daar opnieuw veldkapelletjes opgericht. 

Bronnen:

Locatie