Het gedachtengoed van de sociaal bevlogen pater Damiaan is en blijft hier voelbaar

Honderd jaar geleden werd aan de Schijndelseweg in Sint-Oedenrode het Damianenklooster gebouwd. Er werd een seminarie gevestigd, genoemd naar de Belgische pater Damiaan. Het klooster bracht naast vele priesters vooral generaties jongens voort met een groot sociaal hart. Het statige gebouw heeft tegenwoordig een nieuwe maatschappelijke bestemming en spreekt bij veel mensen tot de verbeelding. Het terrein is niet vrij toegankelijk. Wel worden in het monumentale pand regelmatig rondleidingen verzorgd. Laat je meevoeren door de bijzondere geschiedenis van deze plek.

Bouwgrond in Sint-Oedenrode

In 1920 woedt een hevige brand in vestingstad Grave. Het kleinseminarie van de paters van de Heilige Harten gaat er in vlammen op. Op de hei in Sint-Oedenrode wordt grond gevonden voor de bouw van een nieuw klooster. In 1924 opent de congregatie hier officieel het Missiehuis Pater Damiaan, kortweg Damiaancollege. Het complex met drie vleugels omvat een klooster voor de paters, klas- en studielokalen voor de jongens en voorzieningen zoals de eetzaal (refter), keuken, kapel en bibliotheek.  

Op de foto: leerlingen van het Damiaancollege bij de knoptoren in Sint-Oedenrode. Paters Damianen bij de bus op de Schijndelseweg. Bron: heemkundekring De Oude Vrijheid. 

Opleiding tot priester

Het Damiaancollege was een kleinseminarie, een gymnasium voor jongens die pater wilden worden. De missieschool is vernoemd naar pater Damiaan. Deze Belgische missionaris zette zich in voor leprapatiënten op Hawaï en werd na zijn overlijden heilig verklaard. Hij stierf in 1889 aan de besmettelijke ziekte. Zijn zelfopoffering fascineerde wereldwijd veel mensen. In het klooster in Sint-Oedenrode werden jongens opgeleid tot priester en voorbereid op een leven als missionaris in verre landen.

Jeugdherinneringen

Hans Lakwijk ging in zijn jonge jaren ook naar het Damiaancollege. De bevlogen zeventiger verzorgt nu rondleidingen op zijn voormalige school. Hij koestert warme herinneringen aan zijn Damiaanjaren. “Zoals op alle seminaries en internaten golden hier regels voor orde en structuur. Maar we waren relatief vrij. We speelden levend stratego in de Eerdse Bergen, hadden een eigen zwembad, dronken zelfs een biertje in het dorp. De jonge prefect Paul Jansen wist hier op een fijne open manier zo’n honderdvijftig puberjongen in het gareel te houden. Je ouders betaalden voor kost en inwoning. Slechts een paar maal per jaar ging je terug naar huis. We hadden het hier goed.”

Gymnasium Bernrode

“In 1964 fuseerden we met het Norbertuscollege in Heeswijk. Daar ging het er in die tijd een stuk strikter aan toe. Wij belandden na een schooldag in Heeswijk nog wel eens in de kroeg als we terug naar Sint-Oedenrode fietsten. Dat was er voor de leerlingen uit Heeswijk echt niet bij. Uit de fusie van destijds is het huidige gymnasium Bernrode ontstaan. De naam verwijst naar het samengaan van het Norbertuscollege van de Abdij van Berne in Heeswijk met het Damiaancollege uit Sint-Oedenrode. De heren van Berne en de boeren uit Rooi,” stelt Lakwijk lachend.

Van klooster tot kliniek

Door de terugloop van nieuwe studenten werd het klooster in Sint-Oedenrode in 1972 opgeheven en verkocht. Het voormalige kloostergebouw is daarna in gebruik genomen voor hulp aan mensen met een verslaving. De klinieken die er jarenlang zaten zijn inmiddels verhuisd. Tegenwoordig is in het pand de Weievensehoeve gevestigd: een zorgorganisatie die mensen ondersteunt in wonen, werken en groeien. Ook Stichting Het Hoge Zuiden vond er een plek. Het gedachtengoed van de sociaal bevlogen pater Damiaan is en blijft er nog steeds voelbaar.

Damiaancentrum

In het hoofdgebouw van het klooster is tegenwoordig ook het Damiaancentrum gevestigd. Hans Lakwijk richtte het samen met enkele andere oud-Damianen op: “We bieden een ontmoetingsplek met allerlei activiteiten. Van textielatelier tot kookclub en van gespreksgroep tot fietsenwerkplaats.  Samen proberen we de wereld wat leefbaarder te maken. Eenmaal Damiaan, blijf je dat je hele leven. Van onze lichting studenten werd maar een enkeling priester. Maar bijna iedereen is de sociale kant op gegaan. We hebben meegekregen dat we niet alleen voor onszelf op de wereld zijn.”

Benieuwd naar de activiteiten van het Damiaancentrum? Op www.damiaancentrum.nl vind je meer informatie. Wil je aansluiten bij een rondleiding in het voormalige Damianenklooster? Stuur dan een bericht naar hanslakwijk@gmail.com.

  • Van kloosters met maatschappelijke herbestemming tot kerken en kapellen waar mensen rust en bezinning vinden.

    Ontdek meer religieus erfgoed op Bezoek Meierijstad.

    Ontdek het erfgoed
    Ontdek het erfgoed